28 Mart 2024
Ekonomi

Kıdem Tazminatı Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı, uzun bir süre aynı işverenle çalışan bir kişinin, işveren ve işyerine sadakati ve işyerinde yıpranmasının bedeli olarak alması gereken paradır. İş mahkemelerinde en çok görülen davalardan birisi de budur. Kıdem tazminatı hususunda çoğu kez işçi ve işveren anlaşmazlığa düşer ve konu yargıya taşınır.

Kıdem tazminatı hususunda en merak edilen sorulardan belki de ilki kıdem tazminatını kimler alabilir sorusudur. Bu yazıda  şartları nelerdir, hesaplama nasıl yapılır, 2018 yılı itibariyle ne kadar oldu gibi soruların yanıtını da bulabilirsiniz.

Kıdem Tazminatı Nedir Nasıl Hesaplanır 1

Kıdem Tazminatı Kimlere Verilir?

Bir çalışanın bu tazminatı alabilmesi için bir iş yerinde en az 1 sene çalışmış olması gerekmektedir. Çalışan eğer kendi isteği ile işten ayrılmış yani istifa etmişse bu haktan yararlanamaz. Ama eğer işten çıkarılmışsa kıdem tazminatından faydalanır. Peki her işten çıkartılan kıdem tazminatını alabilir mi, gelin bu sorunun yanıtına bakalım.

  • Bir işçi askerlik ve evlilik durumlarında alabiliyor. Askere gidecek erkek personelle, evlendikten sonra 1 yıl içinde işinden ayrılan kadın personel kıdem tazminatından faydalanabiliyor.
  • Bunun dışında bir işçinin 15 yıl ve 3600 gün prim ödemesi gerçekleşmişse, kendi isteği ile işten ayrılsa dahi bu tazminatı alma hakkı doğuyor. Ancak bunun da bazı şartları var. 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olup 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartını tamamlayarak yaşın dolmasını bekleyenler, işverene SGK’dan emeklilik hakkını elde ettiklerine dair” bir yazı getirdikleri takdirde, istifa edip alabiliyor. Bu durum 8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olan kişilerde geçerli olmuyor.
  • Almaya hak kazanılan durumlardan birisi de işyerinin taşınması durumudur. Eğer işyeri bir belediye sınırını aşacak şekilde taşınırsa, işçi ile işveren arasında bu konuyla ilgili önceden belirlenmiş bir sözleşme hükmü de yoksa, işçi yani adrese gitmekle yükümlü değildir. Böyle bir durumda işçi istifa ettiği takdirde, işveren tazminatı vermek zorundadır. İşçinin böyle bir durumda tazminatı alabilmesi için 6 iş günü içinde başvuruda bulunması gerekir.
  • Hamilelik ve doğum sebebiyle işten ayrılma durumları istifa kapsamına girdiğinden, bu sebeple işten ayrılan işçi tazminat hakkından vazgeçmiş sayılıyor.

  • Bunların haricinde işçinin, iş yerindeki ağır çalışma koşulları sebebiyle sağlığı bozulmuşsa,
  • İşçi mobbing ve benzeri psikolojik şiddet durumlarına maruz kalmış ve istifaya zorlanmışsa,
  • İşçinin ücreti, sözleşmede yazan şartlara göre ödenmiyorsa,
  • İşçinin ikramiye, yakacak yardımı, prim, fazla mesai, giysi yardımı ve hafta tatili gibi sosyal yardım alacaklarının ödenmemesi,
  • İşçinin sigortasının işveren tarafından eksik yahut geç bildirilmesi,
  • İşçinin haber olmaksızın işveren tarafından SGK’da giriş çıkış işlemi yapılması,
  • İşçinin resmi tatiller ve dini bayramlarda çalıştırılmasına rağmen ücretinin ödenmemesi,
  • İşçinin yıllık izinlerinin tam olarak kullandırılmaması,
  • İşçinin çalıştığı şirkette bir haftadan daha uzun süre işin durmasını gerektiren sebepler yaşanması da tazminat alma sebepleri olarak sıralanabilir.
  • Ayrıca meslekte en az 5 yıl çalışan gazeteciler istifa etseler dahi alabiliyor.

Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?

  • Kıdem tazminatı almaya hak kazanan bir çalışan, yasal hakkı olan kıdem tazminatını gerekli prosedürler ve işlemler tamamlandıktan sonra alır.
  • 15 yıl, 3600 günle kıdem tazminatı alabilmek için oluşması gereken bazı şartlar vardır. Bu şartları sağlayanlar, SGK’dan aldıkları yazıyı işverene verdikleri takdirde, işveren tarafından bu kişilere tazminatı ödenmek zorundadır.
  • SGK tarafından gerekli kontroller yapılarak, çalışana “kıdem tazminatı alabileceğine” dair bir yazı verilir. İşverenin bu yazıyı kabul etmeme ve kıdem tazminatı ödememe gibi bir durumu yoktur. Eğer işveren tazminat ödemeye yanaşmazsa, işçi hukuki yollara başvurarak kıdem tazminatı talep edebilir. Bu yazı alınmadan istifa edilirse, işveren tazminat ödemeden işçiyi istifa etmiş gibi gösterebilir.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Bir işçinin işe başladığı tarihten itibaren, hizmet sözleşmesinin devamı süresince geçen tam yıl için, işveren işçiye 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödemek durumundadır.

  • Kıdem tazminatı hesaplanırken yalnızca damga vergisi kesintisi yapılır.
  • Toplam tazminat tutarı çalışanın son aldığı brüt ücretin, işyerinde çalıştığı yıl süresi le çarpılması ile bulunuyor.
  • Sözgelimi son alınan brüt ücret 2.500 TL ise, kişi bu işyerinde 7 senedir çalışıyorsa ve işveren tarafından işten çıkartılmışsa kıdem tazminatı 17.500 TL olarak hesaplanır. Bu ücretin içinde yer alan yemek, yol yardımı, prim, ikramiye gibi tüm ödemeler de tazminat hesabına ekleniyor.
  • Bir diğer husus ise kıdem tazminatı tavanıdır. Kıdem tazminatı tavanı 2018 yılı itibariyle artış göstererek 5.001,76 TL. oldu. Kıdem tazminatı 2018 yılı Haziran ayından itibaren daha da artış göstermiştir.

Leave feedback about this

  • Quality
  • Price
  • Service

PROS

+
Add Field

CONS

+
Add Field
Choose Image
Choose Video