Biyografi yazımı : Belirli alanlarda (sanat, edebiyat, siyaset gibi) bir üne sahip ve halk tarafından tanınıp, bir çok kişi tarafından da sevilen kişilerin kısaca yaşam hikayelerini, yazdığı eserleri ve elde ettikleri başarıları belirli bir araştırma sonucu okuyucuya aktaran ve bunu yaparken de herkesin anlayabileceği sade bir dil kullanarak yapan, objektif bir şekilde belirli araştırmaların ürünü olarak karşımıza çıkan yazılardır.
Biyografiye yaşam öyküsü, hayat hikayesi olarak da isimlendirilmektedir. Biyografinin eski adı ise tercüme-i hal’ dir.
Biyografi Özellikleri
- Biyografi yazmadaki en temel amaç; bahsedilen kişiyi elden geldiğince tüm yönlerini okuyucuya sunmaktır.
- Biyografisi yazılan kişinin objektif bir şekilde hayatı, kişiliği ve eserleri anlatılır.
- Biyografisi yazılan kişinin doğduğu yer, nerede nasıl bir çocukluk geçirdiği, hangi okullara gidip hangi bölümde ne okuduğu, mesleki yaşantısı, kişilik özellikleri, başarıları, yazdığı eserlerden bahsedilir.
- Geniş araştırmaların ürünü olan belgeler ve örnekler ile anlatılan biyografiler, sanat ve meslek alanında araştırma yapan tarihçi kimseler tarafından oldukça önemli kaynaklar arasındadır.
- Biyografilerin özelliklerinden birisi de belgesel nitelik taşımasıdır. Bu sayede gelecek nesiller ile önemli bilgiler, tecrübe ve örnekleri paylaşan kaynaklardır.
Yukarıdaki özellikler göz önünde bulundurularak hazırlanan biyografi örneği olabilir. Biyografi alanındaki ilk yazar, Plutarkos’ tur. Biyografinin batı edebiyatında ilk kökleri Plutarkos’ un Romalıların yaşantılarını anlattığı ‘Hayatlar’ ismini verdiği ve beğenilerek okunan eserdir.
Biyografinin Batı da renk kazanması ise 16. yüzyıldan sonraki dönemlere denk gelmektedir. Ancak tarih 20. yüzyılı gösterdiğinde Batı da aile ve çevreyi anlatan geniş içerikli biyografi eserleri yazılmıştır.
Türk edebiyatındaki ilk biyografi örneği 16. yüzyılda Ali Şir Nevai tarafından yazılmıştır. Bu değerli eserin adı ‘Mecâlis’ ün – Nefâis’ tir. Yakın çağ ve günümüzde ise biyografi iyice gelişmiş ve bu alanda romanlar yazılmıştır. Ünlü isimlerin hayatlarını roman tarzında yazılması biyografi roman adını almıştır. Bu tarz biyografilere örnek olarak Ziya Gökalp’ in yazmış olduğu “Bir İslâm Şairinin Romanı: Mehmet Akif” ve Oğuz Atay’ ın yazmış olduğu “Bir Bilim Adamının Romanı: Mustafa İnan” verilebilir.
Biyografi nasıl yazılır örnek vermek gerekirse aşağıda Mehmet Akif Ersoy’ un kısa biyografisini bulacaksınız:
Mehmet Akif Ersoy ( 1873)- (27.12.1936)
1873′ de İstanbul’ da doğdu. İlköğrenimini Fatih’ teki Emir Buharî Mahalle mektebinde yapan yazar, daha sonra Fatih Merkez Rüştiyesi’ ni bitirdi. Öğrenim hayatının yanında babası Mehmet Akif’ i arapça dili ve İslami bilgiler konusunda eğitti. Türkçe, Arapça, Farsça, ve Fransızca dil bilgisi ile çevresinde bulunanların kısa süre de dikkatini çekti. Mekteb-i Mülkiye idadi (lise) bölümünde okuduğu sıralarda şiirle uğraşmaya başladı.
Babasını genç yaşta kaybetti ve kendi ayakları üzerinde durmak zorunda kaldı. 1889 yılında başladığı Mülkiye Baytar Mektebi’ ni 1893 yılında birincilik ile bitirdi. Ziraat Nezareti emrinde yirmi yıl çalıştı. 1906 yılında Halkalı Ziraat Mektebinde ve 1907 yılında Çiftçilik Makinist Mektebinde hocalık yaptı. 1908 yılında Darulfunun Edebiyat-ı Umûmiye müderrisliğine yükseltildi.
1908 tarihinde 2. Meşrutiyet’ in ilan edilmesinin ardından Eşref Edip’ in çıkarmış olduğu Sırat – ı Müstakim ve Sebilürreşad dergilerinde sürekli olarak yazılar ve şiirler yazmaya başladı. 1913 yılının sonlarında Umur- u Baytariye müdürü iken; istifasını verdi. Halkalı Ziraat Mektebi ve Darülfunun’ da edebiyat dersleri vermeye devam etti.
12 Mart 1921′ de TBMM tarafından kabul edilen İstiklal Marşı’ nı 17 Şubat 1921 tarihinde İstiklal yazdı. 27 Aralık 1936 tarihinde vefat etti.
Leave feedback about this